150 lat temu ...

Andrzej Artur hr Zamoyski.

W 1848 założył Spółkę Żeglugi Parowej na Wiśle, w 1851 Warsztaty Żeglugi Parowej w Warszawie.

Od 1850 przewodniczący Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim. Jako prezes Towarzystwa Rolniczego 1858-1861, stał się nie kwestionowanym przywódcą polskiego ziemiaństwa.
Domagał się autonomii dla Królestwa Polskiego i pozostałych ziem Rzeczypospolitej włączonych do Rosji.

Stanowisko Zamoyskiego było nie do przyjęcia przez władze rosyjskie, które poleciły mu opuścić kraj ...
Hm,to wymagałaby uszczegółowienia, bo nie do końca tak było ... Mianowicie z pałacu Zamojskich, przy Nowym Świecie 67/69, we wrześniu 1864 członkowie Żandarmerii Narodowej dokonali zamachu na namiestnika carskiego, Fiodora Berga, odpowiedzialnego za krwawe stłumienie Powstania Styczniowego i okrutną politykę rusyfikacji Polski.

Po tym wydarzeniu pałac został skonfiskowany przez zaborcę, a jego wnętrza zrabowane; hrabia wydalony z Królestwa Polskiego, zaś Norwid napisał ...:

Ten!… co Polskę głosił – od zenitu
Wszechdoskonałości dziejów
Wziętą hymnem zachwytu –
Polskę – przemienionych kołodziejów:
Ten sam – runął – na bruki – z granitu!

Pozostawioną przez hrabiego Spółkę Żeglugi Parowej poprowadził, a później, częściowo, odkupił od władz carskich niejaki Maurycy Fajans, dotychczasowy dyrektor tej spółki.

Ten sam, o którym, zapytany o los dróg wodnych w Polsce, były premier, Jaroszewicz, mówił:
"Gdyby żył stary Fajans, to by żegluga była".

Ironią losu jest fakt, że nazwisko Fajansa, stało się, swego czasu, synonimem czegoś byle jakiego, kiepskiego, ledwie trzymającego się kupy ...

Taaaaa, Jaroszewiczowi z pewnością pasował by w tamtych czasach taki ... fajans  

"W 1861 r. namiestnik Królestwa generał hrabia Karol Lambert wprowadził stan wojenny na obszarze Królestwa.
Wobec wzmagających się nastrojów antyrosyjskich grożących wybuchem buntu pełniący funkcję naczelnika rządu cywilnego Królestwa Polskiego hrabia Aleksander Wielopolski (przeciwnik polityczny Zamoyskiego) zarządził pobór do wojska rosyjskiego na terenie Królestwa, tzw. brankę. Decyzja ta stała się bezpośrednią przyczyną wybuchu Powstania. Tysiące młodych mężczyzn opuściło wówczas swoje domy i poszło w las, by stawić opór władzy.

22 stycznia 1863 r. Tymczasowy Rząd Narodowy (działający już od 1862 r. jako Komitet Centralny Narodowy) wydał manifest ogłaszający wybuch Powstania. Do walki wezwani zostali mieszkańcy przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Jednym z postanowień zawartych w manifeście było uwłaszczenie chłopów na terenie Królestwa. 1 lutego 1863 r. Powstanie ogarnęło też Wielkie Księstwo Litewskie."

 Działania powstańców polegały przede wszystkim na prowadzeniu wojny partyzanckiej. Przewaga Rosjan przesądziła o klęsce Powstania, które trwało do wiosny 1865 r. Zginęło ok. 30 tysięcy jego uczestników. Powstanie mimo klęski przyczyniło się do uwłaszczenia chłopów. Władze carskie, chcąc zniechęcić ludność chłopską do Powstania, przeprowadziły na terenie Królestwa reformę uwłaszczeniową, którą zapowiadali organizatorzy Powstania. Był to ostateczny cios zadany systemowi feudalnemu i kamień milowy w rozwoju cywilizacyjnym kraju.

"Po Powstaniu władze wszczęły represje wobec Polaków. Wielu uczestników Powstania zostało skazanych na śmierć. Dnia 5 sierpnia 1864 r. stracony został m.in. dyktator Powstania Romuald Traugutt. Wielu powstańców zostało zesłanych na Sybir. W szkołach wprowadzono politykę rusyfikacyjną, mającą na celu eliminację języka polskiego z życia publicznego i zastąpienie go językiem rosyjskim. W 1874 r. wbrew ustaleniom poczynionym na kongresie wiedeńskim Rosja zlikwidowała odrębność państwową Królestwa Polskiego i usunęła polskie godło ze wszystkich instytucji publicznych.
W Królestwie Polskim aż do wybuchu pierwszej wojny światowej utrzymano stan wojenny."

 Z okazji tego, że w nocy z 22 na 23 stycznia b.r. mija 150 rocznica wybuchu tego Powstania, Sejm Republiki Litewskiej ogłosił z tej okazji rok 2013 rokiem Powstania Styczniowego.

U nas stosowną uchwałę podjął Senat, jednakże z uwagi z uwagi na, de facto podrzędną rolę Senatu trudno uznać, że uchwała ta nadaje rocznicy wolnościowego zrywu Polaków właściwą dla niej rangę.

Sejm żadnej uchwały nie podjął. Jednym słowem ... fajans:/

22 stycznia, wtorek, 19:00.
Warszawa, Park Traugutta, róg ul. Sanguszki i ul. Zakroczymskiej, vis a vis Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Godzina jest umowna, ważne, żeby było po zmroku.

Wydarzenie to nie jest zgromadzeniem. Po prostu zapalamy znicz i idziemy dalej do swoich zajęć.

Warszawiaków zachęcam do spaceru w tamte okolice i udziału w tym ewencie.

Oprócz tego znicze można też palić w innych miejscach. Rada Pamięci Walk i Męczeństwa przygotowała specjalną mapkę  miejsc pamięci w całej Polsce.

Cyt. fragmenty oraz  informacje za afmks